Het is beter te gaan naar een huis van rouw dan te gaan naar een huis van feestgelag (Prediker 7:2)
Memento Mori. Gedenk te sterven
Nog een aantal weken en dan zit 2023 er alweer op. Weer een jaar bijna voorbij. Alleen al die constatering bepaalt ons bij de vluchtigheid van het bestaan. Een jaar gaat snel en als je ouder wordt merk je: een leven ook.
In deze laatste periode van het jaar staan we daar ook nadrukkelijk bij stil. Bij de vergankelijkheid, bij de dood. Op zondag 26 november noemen we de namen van hen die ons in het afgelopen kerkelijk jaar ontvallen zijn
Prediker is positief over die ervaring van vergankelijkheid en dood. Memento Mori. Gedenk te sterven. Ga de confrontatie daarmee niet uit de weg maar waardeer die juist. Je kunt beter naar een huis gaan waar rouw is dan naar een feest. Verdriet is beter dan lachen zegt hij in het volgende vers. En in vers 4 klinkt het: ‘Het hart der wijzen is in het huis van rouw, maar het hart der dwazen in het huis van vreugde’.
Het zijn woorden die velen van ons Prediker niet zomaar na zullen zeggen. Als we naar een huis vol rouw moeten doen we dat niet zelden met lood in de schoenen. Het maakt je onzeker. Wat moet je zeggen? De gebruikelijke manier van communiceren werkt niet. Het is me als predikant al heel wat keren gebeurd wanneer ik vertelde dat ik een huwelijksdienst had dat mensen zeiden: dat kun je beter hebben dan een begrafenis.
Maar soms zeg ik ’t en altijd denk ik ‘t: dat weet ik nog zo net niet. In een huis vol rouw kunnen hele mooie, diepe dingen gebeuren. Soms worden juist dan dingen gezegd en gedeeld waar je anders aan voorbij leeft. Mooie dingen, waar je dankbaar voor bent. Maar ook moeilijke dingen die pijn gedaan hebben, waardoor je beschadigd bent. Juist in die diepte kun je raken aan de diepste fundamenten van het bestaan. Verbondenheid met elkaar. Verbondenheid met de levende Heer, die je kent, juist in de diepte van je kwetsbaarheid.
Zoiets bedoelt Prediker denk ik met zijn woorden. Feesten biedt meer kans op oppervlakkigheid. Je vlucht voor de dood, voor de rouw voor het leed. ‘De dwaze mens blijft in de oppervlakte steken. Hij rekent alleen met de uitwendige schijn. Hij denkt dat alleen de plezierige dingen plezierig zijn’ (van Ruler). Daar kan ook een enorme angst achter zitten.
Op 26 november noemen wij de namen van hen die we missen. Als lichaam van Christus delen we in elkaars verdriet. Maar we doen dat in het licht van Jezus Christus die de dood niet uit de weg is gegaan. Hij ging er dwars doorheen. En dat betekent dat te midden van rouw en tranen toch een diepe vreugde zich baan breekt. ‘Dood, waar is uw overwinning?’, (1 Korinthe 15:55).
Ds. Bert Lammers
